امکان سنجی و طرح توجیهی فنی اقتصادی

مطالعات امکان سنجی، فرآیندی کنترل شده برای مشخص نمودن همزمان مشکلات و مزایای اجرای یک پروژه یا ورود به یک موقعیت سرمایه گذاری است و همراه با توصیف کامل شرایط و برآورد عواید و هزینه های انجام آن صورت می گیرد. هدف از مطالعات امکان سنجی تعیین میزان امکان پذیری و اجرایی بودن یک پروژه و ثمربخشی آن می باشد. این مطالعات در حکم گام نخست در فرآیند تصمیم گیری سرمایه گذاران یا مدیران به حساب می آید. لذا مطالعات امکان سنجی نوعی مطالعه بر مبنای تجزیه و تحلیل و آزمون می باشد که فراهم کننده اطلاعات لازم به منظور تصمیم گیری برای حرکت به سمت مراحل طراحی مهندسی و اجرای هر پروژه یا انجام سرمایه گذاری است. از این رو مطالعات امکان سنجی را می توان نقطه عطف فرآیند تصمیم گیری در اجرای پروژه یا انجام سرمایه گذاری دانست.
در امکان سنجی تولید محصول مدنظر بعد از مطالعات اولیه و خلاصه طرح که شامل اهداف و معرفی محصول، بازار هدف، بررسی ظرفیت اسمی تولید محصول است، مطالعات در سه مرحله ذیل انجام می شود:
• مطالعه بازار: بازار محصول از جنبه های مختلف از جمله عرضه و تقاضا، ظرفیت تولید داخل، واردات، صادرات، برآورد تقاضای داخلی و ... مورد بررسی قرار می گیرد.
• مطالعه فنی: در این قسمت فناوری، ظرفیت، محل اجرا، ماشین آلات و تجهیزات مورد نیاز، ساختار اجرایی طرح و ... مورد مطالعه قرار می گیرد.
• مطالعه های اقتصادی طرح: در این قسمت به محاسبه و تحلیل شاخص های اقتصادی طرح نظیر هزینه های ثابت، در گردش، سالیانه و شاخص های مالی از جمله نرخ بازده داخلی، دوره بازگشت سرمایه، سودآوری طرح و... پرداخته می شود.